Demans Türleri

Demans; bir kişinin hafızasını, düşünme yeteneğini, dil becerisini ve davranışlarını etkileyen bir grup hastalıktır. Demansın en büyük nedeni alzheimer hastalığıdır. Demans türleri arasında vasküler demans, lewy cisimciği hastalığı gibi birçok tür bulunur. Demans, erken teşhis ve uygun tedavi ile kişi günlük yaşamında daha bağımsız ve üretken olmasına yarar sağlayabilir. Kişinin çevresinden bağımsız olabilmesi, hafıza ve bellek onarımı için terapi alınabilir. Dil ve konuşma terapisi ile demans hastalarının ihityaçları olan konuşma sorunlarına yönelik çalışmalar yapılabilir.

Alzheimer Hastalığı

Alzheimer hastalığı, beyin hücrelerinin ölümüyle oluşan ve hafıza kaybına, düşünme ve davranış bozukluklarına yol açan bir hastalıktır. Bu sorunlar günlük aktiviteleri yerine getirmeyi zorlaştırır ve sonunda bağımsız yaşamayı imkansız hale getirebilir. Genç yaşlarda da başlayabilen ancak genellikle 65 yaş üstü kişilerde görülen bir hastalıktır.

Alzheimer hastalığı ayrıca, etkilenen kişinin ailesi ve arkadaşları üzerinde de önemli bir duygusal, finansal yük oluşturabilir. Alzheimer hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak ilaçlar ve diğer tedaviler semptomları hafifletmeye ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.

Vasküler Demans

Vasküler demans, beyne giden kan akışının azalması veya kesilmesi nedeniyle oluşan bir beyin hastalığıdır. Bu, beynin bazı kısımlarının hasar görmesine ve işlevlerini yerine getirememesine neden olur. Bu hastalığın semptomları arasında; hafıza kaybı, düşünme ve problem çözme sorunları, konuşma ve dil bozuklukları, davranış değişiklikleri ve kişilik değişiklikleri yer alır.

Vasküler demans, genellikle diğer demans türlerinden daha hızlı ilerler. Tedavi, semptomların yönetimine ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesine odaklanır. Vasküler demansın önlenmesi için risk faktörlerini kontrol etmek önemlidir. Bu risk faktörleri arasında yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, sigara ve obezite yer alır.

Lewy Cisimciği Hastalığı

Lewy cisimciği hastalığı, beyinde anormal proteinlerin birikmesi ile karakterize bir demans türüdür. Lewy cisimleri, nöronların içindeki ve çevresindeki küçük protein topaklarıdır. Bu hastalığın semptomları arasında hafıza kaybı, düşünme ve problem çözme sorunları, konuşma ve dil bozuklukları, yürüme ve denge sorunları, uyku bozuklukları, ruh hali değişiklikleri ve kişilik değişiklikleri yer alır. Tedavisi yoktur, semptomları yönetmek ve kişinin hayat kalitesini yükseltmek için birkaç yöntem uygulanabilir.

Frontotemporal Demans

Frontotemporal demans, beynin ön ve temporal loblarını etkileyen bir demans türüdür. Bu lobların işlevleri arasında hafıza, dil, davranış ve kişilik yer alır. Bu noktalar üzerinde sorunlar yaşanabilir. Hızlı ilerleyen bir hastalıktır ve nedeni de tam olarak bilinemez. Demans türleri arasında en sık görülen üçüncü türdür. Bu hastalık hafıza kaybına neden olacağı için kişinin günlük görevlerini yerine getirmede zorlanmasına yol açabilir. Konuşma ve dil bozuklukları nedeniyle kişinin ailesiyle ve arkadaşlarıyla olan iletişimi zarar görebilir. Bazı ilaçlar ve terapi desteğiyle yaşam kalitesinin artırılması için çalışılabilir.

Mezoafetobasal Dejenerasyon

Mezoafetobazal dejenerasyon, beynin orta-ön ve alt-temporal loblarını etkileyen bir demans türüdür. Nadir olarak görülen bu tür, kişinin duygu ve davranışları üzerinde oldukça etkilidir. Duygusal sorunlar, davranış değişiklikleri, hafıza kaybı ve konuşma bozukluklarına yol açabilir. Genetik faktörlerin neden olduğu bilinmektedir. Hastalığın nedenleri arasında beyne giden kan akışının azalması yer alır. Tamamen bir tedavisi olmasa da bazı yöntemler ile hastalığın belirtileri kontrol altında tutulabilir. Bilişsel desteğin yanı sıra günlük yaşamı kolaylaştırmak için hasta kişinin günlük rutinleri kolaylaştırılabilir, küçük notlar tutulabilir.

Creutzfeldt-Jakob Hastalığı

Creutzfeldt-Jakob Hastalığı, beyinde anormal proteinlerin birikmesi ile karakterize bir demans türüdür. Halk arasında deli dana hastalığı olarak da bilinir. Bir virüs ile değil bir protein parçası ile meydana gelir. Uzun yıllar süren bir kuluçka dönemi vardır. Belirtiler fark edildiği zaman hızlı bir şekilde beyin fonksiyonlarının kaybı meydana gelir. Çok hızlı seyreden bir hastalıktır ve görme kaybı, bilişsel ve ruhsal bozukluklar belirti olarak görülür. Kas kasılmaları, görüş bozuklukları, kramplar gibi belirtileri de bulunur.

Huntington Hastalığı

Huntington hastalığı genetik kaynaklı bir hastalıktır. Hastanın kişilik değişikliği yaşamasına ve hareket-davranış sorunlarına neden olur. Hastalığın belirtileri arasında, istemsiz hareketler, kişilik değişiklikleri, bilişsel sorunlar ve depresyon yer alır. Huntington hastalığı, genellikle kalıtsaldır. Yani, hastalık ebeveynden çocuğa geçebilir. Uykusuzluk, enerji kaybı, üzüntü, sinirlilik haline neden olabilir.

Wernicke-Korsakoff Sendromu

Wernicke-Korsakoff sendromu, beyindeki vitamin B1 eksikliğinden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu sendrom genellikle alkolik kişilerde görülse de başka nedenler sonucu da görülebilir. Semptomlar arasında; kafa karışıklığı, hafıza kaybı, konuşma bozuklukları ve yürüme bozuklukları yer alır. Bu belirtiler yavaş yavaş gelişir ve zamanla kötüleşir. Vitamin B1 takviyesi ile tedaviye başlanır. Bu şekilde belirtileri hafifler, ilerlemesi durdurulmak istenir. Erken teşhis ve tedavi ile genellikle iyi sonuçlar alınır. Alkol tüketimi azaltılmalı hatta bırakılmalıdır. Düzenli olarak vitamin kullanılmalıdır.

Normal Basınçlı Hidrosefali

Normal basınçlı hidrosefali, beynin içerisinde aşırı miktarda beyin omurilik sıvısı birikmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu durumda beyin dokusunda hasar meydana gelir ve çeşitli semptomlar ortaya çıkar. Genellikle yaşlı insanlarda görülür. Yüksek tansiyon, diyabet, kalp hastalığı gibi faktörler bu hastalık için bir risktir. Semptomlar arasında baş ağrısı, denge kaybı, unutkanlık, idrar kaçırma gibi durumlar görülür. Tedavide bu beyin omurilik sıvısının basıncı düşürülür.